System Dolby

Amerykańska firma Dolby Laboratories założona w 1965 roku jest światowym liderem w dziedzinie technik przetwarzania dźwięku. Jest znana przede wszystkim z wielu nowatorskich opracowań w zakresie jakości odtwarzania dźwięku (redukcji szumów), wielokanałowego dźwięku kinowego i kina domowego. Opracowania firmy Dolby są stosowane zarówno w sprzęcie profesjonalnym, jak i przeznaczonym do użytku domowego.

Dolby Digital

Bardzo zaawansowana i elastyczna technika kodowania/dekodowania dźwięku przeznaczona przede wszystkim do obsługi dookólnego dźwięku 5.1-kanałowego, choć można jej też używać do reprodukcji dźwięku ze źródeł mono i stereofonicznych. Dolby Digital jest też preferowanym standardem wielokanałowego audio w odbiornikach satelitarnych oraz w cyfrowych systemach telewizji kablowej. Obecnie jest w użytku ponad 100 milionów odbiorników telewizji satelitarnej i kablowej z funkcją dekodowania w 5.1-kanałowym systemie Dolby Digital.

Każdy współczesny odtwarzacz DVD ma funkcję przetwarzania dźwięku zapisanego na filmowej ścieżce dźwiękowej w formacie Dolby Digital 5.1 na dźwięk stereofoniczny, jak również wyjście cyfrowe do dołączenia 5.1-kanałowego amplitunera kina domowego. Ścieżka dźwiękowa Dolby Digital jest zakodowana optycznie na taśmie filmowej w miejscach między otworami perforacji. Ponieważ otwory perforacji są bardzo odporne na zużycie mechaniczne, zatem dźwięk nagrany w systemie Dolby Digital zachowuje swoją wysoką jakość przez cały czas użytkowania taśmy. Przy użyciu techniki Dolby Digital informacja dźwiękowa jest zapisywana w sześciu dyskretnych kanałach. System ten określa się jako „5.1-kanałowy”, gdyż zawiera pięć kanałów charakteryzujących się pełnym pasmem od 3 Hz do 20 kHz oraz kanałem subwoofera (LFE) przenoszącym sygnały o małych częstotliwościach od 3 do 120 Hz.

Dolby Digital Recording

Zaawansowana i wydajna technika kodowania audio, formatująca na strumień stereofoniczny Dolby Digital każdy materiał stereofoniczny, taki jak np. ścieżka dźwiękowa filmu sporządzonego kamerą domową. Wybór techniki Dolby Digital Recording jest też naturalny dla kamery wideo DVD, gdzie ważnym parametrem jest połączenie jakości audio i wideo, a często z długością rejestracji. Zakładając, że przetwarzanie Dolby Digital Recording zostanie zastosowane z szybkością 192 kbit/s (na nagrywarce o regulowanej lub stałej szybkości transmisji) i na typowej płycie DVD o stałej szybkości transmisji 4,5 Mbit/s, to można zaoszczędzić do 25% całkowitej pojemności płyty, przy zachowaniu jakości i integralności oryginalnego materiału audio. Właściwość tę można wykorzystać do tworzenia dłuższych zapisów lub do użycia większej szybkości transmisji sygnału wideo, aby uzyskać możliwie najlepszą jakość obrazu. Płyty tworzone techniką Dolby Digital Recording można odtwarzać na każdym odtwarzaczu DVD.

Dolby Digital Stereo Creator

Podobnie ja w przypadku techniki Dolby Digital Recording oszczędza do 25% całkowitej pojemności płyty, umożliwiając dłuższy zapis lub z lepszą jakością wideo. Dolby Stereo Creator można wykorzystywać do archiwizacji materiału wideo w stereofonicznym systemie Dolby Digital. Można przy tym zachować pierwotną ścieżkę audio lub za pomocą miksowania zmienić ją dostosowując do własnych wymagań.

Dolby Digital 5.1 Creator

Technika przeznaczona do tworzenia amatorskich filmów przez przetwarzanie na komputerze PC ścieżek audio kamery wideo przy użyciu narzędzi dostępnych dotąd tylko profesjonalistom. Dysponując urządzeniami Dolby Digital 5.1 Creator można gromadzić materiał, importować i edytować filmy wideo dodając do nich ścieżkę pełnego, wielokanałowego Dolby Digital 5.1. W ten sposób można tworzyć własne płyty DVD ze ścieżką audio Dolby Digital. Jako materiał wejściowy mogą służyć zarówno nagrania monofoniczne, stereofoniczne, jak i sporządzone w 5.1 Dolby Digital. Jeśli materiał źródłowy jest typu PCM stereo, to stosując technikę Dolby Digital 5.1 Creator, można zaoszczędzić miejsce na płycie i poprawić jakość zapisu.

Dolby Surround

Dolby Surround jest konsumencką wersją oryginalnego wielokanałowego, analogowego formatu dźwięku filmowego (Dolby analogowego i Dolby SR – Spectra Recording). W trakcie procesu zapisu ścieżek dźwiękowych Dolby Surround informacja audio czterech kanałów (lewego, środkowego, prawego i dookólnego mono) jest kodowana matrycowo na dwie ścieżki audio. Te dwie ścieżki audio są następnie używane w produkcji różnych źródeł programu stereofonicznego, jak taśmy wideo, i transmitowane przez stacje telewizyjne w postaci programów do domowych odbiorników telewizyjnych, w których po zdekodowaniu przez dekodery Dolby Pro Logic, jest przywracana oryginalna forma dźwięku dookólnego. Wprowadzony później format wielokanałowego dźwięku filmowego Dolby Digital zastąpił Dolby Surround jako preferowaną technikę dźwięku wielokanałowego za pośrednictwem płyt DVD-video, telewizji cyfrowej i gier. Każdy dekoder Dolby Digital zapewnia na swoim wyjściu sygnał stereofoniczny kompatybilny z Dolby Pro Logic.

Dolby Digital Live

Jest to technika kodowania w czasie rzeczywistym przetwarzająca każdy sygnał dźwiękowy w strumień Dolby Digital w celu odtworzenia go lub retransmisji do innych urządzeń przez system kina domowego. Używając jej można dołączyć komputer PC lub konsolę gier wideo do domowego amplitunera audio-wideo wyposażonego w dekoder Dolby Digital lub systemu głośników cyfrowych za pomocą tylko jednego kabla „cyfrowego”, eliminując potrzebę użycia do tego wielu kabli („analogowego” i „cyfrowych”) i zapewniając jednocześnie integralność sygnału audio. Interaktywne własności tej techniki nadają się idealnie do komputerów PC i konsoli gier wideo, gdyż reprodukuje ona wszystkie niuanse i efekty dźwiękowe związane z akcją toczącą się na ekranie. W trakcie gry nie ma też wyczuwalnego często przesunięcia w czasie między dźwiękiem a obrazem. Urządzenia, w których zastosowano techniki Dolby Digital Live mogą w trakcie gry reprodukować dźwięk w systemie Dolby Digital, stwarzając graczom wrażenie znajdowania się w środku akcji.

Dolby Digital EX

Technika ta jest rozwinięciem techniki Dolby Digital 5.1 polegającym na dodaniu dodatkowego, tylnego kanału centralnego, z którego dźwięk może być emitowany przez jeden lub dwa głośniki. Dźwięk dookólny odtwarzany tą techniką zapewnia w porównaniu z Dolby Digital 5.1 większą szczegółowość i bardziej wyczuwalny efekt otaczania.

Wersja kinowa techniki Dolby Digital EX wprowadza dodatkowy kanał do płyt DVD, jak również do materiału nadawanego przez satelity i stacje telewizyjne. Jeśli posiadany system kina domowego (np. amplituner) jest wyposażony w dekoder Dolby Digital EX oraz liczbę głośników niezbędną do odtwarzania w formacie 6.1 lub 7.1, można wtedy słuchać ścieżek dźwiękowych korzystając ze wszystkich udogodnień wnoszonych przez dodatkowy kanał. Ścieżki dźwiękowe filmów realizowane obecnie techniką Dolby Digital EX zawierają flagę cyfrową, która automatycznie uaktywnia w amplitunerze dekodowanie EX. Filmy wydane przed końcem roku 2001 wymagają od użytkownika ręcznego włączenia dekodera EX.

Dolby Digital Surround EX

Dźwięk zapisany na ścieżce kanału środkowego Dolby Digital Surround EX jest reprodukowany w kinie przez głośniki umieszczone bezpośrednio za widownią. Dodaje to nowy wymiar do materiału reprodukowanego w systemie Dolby Digital 5.1 wprowadzając odgłosy akcji, która toczy się z tyłu widza. Efektem jest dźwięk pełniejszy i bardziej realistyczny. Ta dodatkowa, tylna informacja zapisana na ścieżkach dźwiękowych Surround EX jest kodowana w sposób matrycowy z wykorzystaniem dźwięku kanałów dookólnych lewego i prawego konwencjonalnego Dolby Digital 5.1. Nawet jeśli sala kinowa nie jest wyposażona w dodatkowe, tylne głośniki, to dźwięk dla nich przeznaczony będzie odtwarzany przez lewy i prawy tradycyjny kanał dookólny.

Dolby Pro Logic II

Technika Dolby Pro Logic II przetwarza dźwięk stereofoniczny wysokiej jakości, zapisany na ścieżkach filmowych i płytach audio, w dźwięk otaczający przy zachowaniu pełnego pasma. Matrycowa technika dekodowania Dolby Pro Logic II wykrywa elementy kierunkowości, które występują w rzeczywistym materiale stereofonicznym do wytworzenia pięciokanałowego dźwięku dookólnego. Technika ta nadaje się idealnie do systemów kina domowego, komputerów PC, konsoli gier i wielokanałowych systemów audio montowanych w samochodach. Technika Dolby Pro Logic II, jest w pełni kompatybilna ze wszystkim technikami Dolby Pro Logic. Umożliwia optymalne odtwarzanie w 5.1 kanałach dźwięku zapisanego czterokanałową techniką Dolby Pro Logie tj. tysięcy kaset wideo i programów telewizyjnych. Drugą ważną funkcją techniki Dolby Pro Logic II, wykorzystywaną przez konsole gier, jest kodowanie przez nie pięciokanałowego dźwięku dookólnego na dźwięk stereofoniczny, który nie ma negatywnego wpływu na procesor konsoli, tj. nie powoduje spowolnienia gry.

Dolby Pro Logic llx

Technika Dolby Pro Logic llx została opracowana wraz z pojawieniem się technik odtwarzania 7.1-kanałowego, w tym Dolby Digital EX. Można jej też używać do odtwarzania materiału muzycznego ze wszystkich istniejących źródeł dźwięku 2-, 6.1- i 7.1-kanałowego. Użytkownik dekodera Dolby Pro Logic llx ma do dyspozycji trzy tryby odsłuchu – movie (film), music (muzyka) i game (gra), w których dźwięk jest dostosowywany do zaprogramowanych wcześniej wymagań specjalnych, np. w trybie „gra” do dźwięku emitowanego w kanałach dookólnych są dodawane efekty specjalne zwiększające pełnię doznań. Z kolei w trybie „muzyka” są dostępne funkcje regulacyjne: Dolby Center Width – do regulacji zrównoważenia głównych partii wokalnych w kanałach środkowych i przednich, Dolby Panorama – wzmocniony efekt otaczający bez przerwań, Dolby Dimension – regulacja głębokości dźwiękowego pola otaczającego.

Dolby Digital Plus

System Dolby Digital Plus jest techniką audio następnej generacji przeznaczoną do wszystkich przyszłych nośników i nagrań audio-wideo wysokiej rozdzielczości. Jest on opartym na Dolby Digital wielokanałowym standardem audio opracowanym dla producentów płyt DVD i nadawców radiowo-telewizyjnych programów HD na całym świecie. Choć zaprojektowany dla przyszłych formatów, jest w pełni kompatybilny z formatami obsługiwanymi przez produkowane obecnie amplitunery kina domowego. W porównaniu z dotychczasowymi technikami, Dolby Digital Plus zapewnia lepszą jakość reprodukcji dźwięku, większą liczbę kanałów i większą elastyczność zastosowań.

Podstawowe własności systemu Dolby Digital Plus to: dźwięk wielokanałowy wyprowadzany w sposób dyskretny, obsługa maksymalnie 7.1 kanałów z maksymalną szybkością transmisji 6 Mbit/s, szybkość transmisji co najmniej 3 Mbit/s -w przypadku płyt DVD i maksymalnie 1,7 Mbit/s -w przypadku płyt Blu-ray, wierne reprodukowanie dźwięku zgodnie z intencją reżysera i producenta, interaktywne miksowanie, wyprowadzanie cyfrowego strumienia Dolby Digital do odtwarzania w istniejących urządzeniach wyposażonych w tradycyjny dekoder Dolby Digital, obsługa cyfrowego interfejsu HDMI w wersji 1.3, obsługa wielu języków prowadzona w jednym strumieniu cyfrowych danych, zwiększona jakość w porównaniu z innymi formatami kompresji dźwięku.

Dolby TrueHD

Technika nowej generacji przeznaczona do „płytowych” nośników wysokiej rozdzielczości. Zapewnia dźwięk identyczny „bit po bicie” ze studyjnym dźwiękiem źródłowym (master). Charakteryzuje się: całkowicie bezstratnym kodowaniem, maksymalną przepływnością 18 Mbit/s, maksymalnie 8 kanałami audio (24 bity/96 kHz), obsługą HDMI oraz zaawansowanych metadanych włącznie z zachowaniem poziomu głośności dialogów (tzw. normalizacja) i sterowaniem zakresem dynamiki. Choć Dolby TrueHD może obsłużyć więcej niż osiem kanałów audio, to obecny standard płyt Blu-ray ogranicza liczbę kanałów do ośmiu.

Technika Dolby TrueHD jest kompatybilna z systemami stosowanymi obecnie i w przyszłości w amplitunerach kina domowego i urządzeniach HTIB (kino domowe w jednej obudowie). Normalizacja dialogów zapewnia zachowanie poziomu dźwięku przy przełączeniu się na inne źródła lub programy pracujące w systemie Dolby Digital lub Dolby TrueHD. Z kolei dynamiczne sterowanie poziomem, nazywane też trybem nocnym umożliwia użytkownikowi dostosowanie odtwarzania audio do własnych potrzeb, zmniejszając m.in. nagłe, chwilowe wzrosty poziomu dźwięku przy jednoczesnym zachowaniu wszystkich detali audio zapisanych na ścieżkach dźwiękowych.

Dolby Sound Room

Wytwarza efekt dźwięku dookólnego za pomocą dowolnej pary głośników lub słuchawek. Technika przydatna, gdy użycie pełnej liczby głośników surround jest z różnych względów utrudnione lub wręcz niemożliwe.

Technika Dolby Sound Room obejmuje:

Dolby Headphone – wytwarza efekt surround za pomocą zwykłych słuchawek,

Sound Space Expander – poszerza pole dźwięku „opasujące” słuchacza,

Natural Bass – poszerza o jedną oktawę pasmo przenoszenia basów odtwarzanych przez zwykłe słuchawki,

Dolby Control Center – interfejs przyjazny dla użytkownika umożliwiający skonfigurowanie i sterowanie parametrami odsłuchu zarówno w systemie Dolby Sound Room, jak i Dolby Home Theater. Zaprojektowany do współpracy z systemem operacyjnym MS Windows Vista. Jest dostępny w wersji do komputerów PC oraz do centrów multimedialnych. Konfigurowanie i sterowanie ułatwia wizualne obrazowanie aktywnych głośników. Interaktywne elementy regulacyjne ułatwiają dokładne zestrojenie.

Dolby Virtual Speaker

Wytwarza dźwięk dookólny 5.1 za pomocą tylko dwóch głośników. Technika opracowana do zastosowań w telewizji cyfrowej, stereofonicznych zestawach typu mini, komputerach i innych urządzeniach audio-wideo powszechnego użytku. Dolby Virtual Speaker wytwarza efekt stereofonii w trakcie odtwarzania stereofonicznych płyt CD i z plikami mp3, a w połączeniu z przetwarzaniem Dolby ProLogic II (np. w amplitunerze kina domowego lub komputerze PC) pozwala na uzyskanie wirtualnego dźwięku dookólnego z każdego źródła stereofonicznego wysokiej jakości. Technika wytwarzająca efekt lepszy niż proste „poszerzone stereo”, wykorzystuje wysoce zaawansowane algorytmy przetwarzania sygnału dźwiękowego oraz techniki modelowania charakterystyk akustycznych pomieszczenia tworząc widmo dźwięku oraz jego dynamikę, którą charakteryzuje poprawnie rozmieszczony system 5.1 głośników dźwięku dookólnego.

Dolby Volume

W tej technice wytwarza się spójny poziom dźwięku emitowanego przez wszystkie źródła i dla każdego materiału dźwiękowego i zachowuje się wysoką jakość dźwięku niezależnie od poziomu ustawionego przez słuchacza. Technika ta wykorzystuje wyniki ponad 40 lat badań i prób w dziedzinach redukcji szumów, kodowania dźwięku oraz technik psychoakustycznych. Eliminuje potrzebę ciągłej regulacji poziomu dźwięku, umożliwia dostosowanie poziomu do preferencji słuchacza, poprawia jakość odsłuchu dźwięku dookólnego przy niskich poziomach oraz nie wytwarza zauważalnych efektów ubocznych.

Opracowano na podstawie materiałów  firmy Dolby Laboratories

Porównywarka cen sprzętu RTV