Szkodliwość spawania aluminium – czy spawanie tego metalu odbija się na zdrowiu?
Wielu spawaczy zadaje sobie to jedno, tytułowe pytanie, które dotyczy spawania aluminium. Firmy spawalnicze weryfikują z kolei czy system kontroli zanieczyszczenia powietrza jest absolutnie konieczny podczas pracy z tym stosunkowo lekkim materiałem? Badania pokazują, że materiał rzeczywiście stanowi poważne zagrożenie, a tworzenie się ozonu w szczególności powinno zachęcić firmy do wprowadzenia odpowiednich środków wentylacyjnych.
Zacznijmy od tego, że podczas spawania materiałów aluminiowych z materiału wypełniającego i materiału podstawowego powstaje tlenek glinu. Te związki tlenowo-glinowe są obecne w dymach spawalniczych. Tlenek występuje w postaci kulistych cząstek, od minimum 10 do 50 lub do 400 nanometrów, w zależności od stosowanej metody spawania.
Zobacz Spawarki TIG marki Paton: https://paton.com.pl/spawarki-tig/
Ryzyko nieodwracalnej glinozy
Oddychanie tymi cząstkami może spowodować znaczne obciążenie dróg oddechowych, a nawet samych płuc, jeśli cząstki dotrą do tego organu i tam się osadzą. W wyniku tej szkodliwej substancji mogą wystąpić choroby układu oddechowego, takie jak np. zapalenie oskrzeli. Osady pyłu mogą nawet powodować nieodwracalną glinozę, będącą jedną z chorób wchodzących do grupy: Metaloconioza.
To bardzo ważny aspekt pracy spawacza. Na przykład w Niemczech ten typ glinozy jest jedną z chorób zawodowych, dla których można ubiegać się np. o odszkodowanie. Rzeczywiste szkody na zdrowiu, które mogą się pojawić, mają mniej wspólnego z czasem pracy, a bardziej z intensywnością, czyli de facto wystawieniem organizmu na działanie szkodliwych substancji.
Ozon: ukryte niebezpieczeństwo
Spawanie metodą MIG to preferowana metoda pracy z materiałami aluminiowymi. Powody tego są następujące: jeśli chodzi o stop aluminium, materiał ma tendencję do reagowania z atmosferą, co oznacza, że należy stosować gazy obojętne. Jednak połączenie materiału aluminiowego i metody spawania MIG tworzy inną szkodliwą substancję: ozon. Dzieje się tak na skutek promieniowania ultrafioletowego z tlenu, który znajduje się w powietrzu. Powodem jest odbijanie się promieni UV, które mogą tworzyć ozon. Powstają więc nie tylko same dymy spawalnicze, ale także bardzo niebezpieczny gaz.
Przy spawaniu metodą MIG stopów aluminiowo-krzemowych stężenia ozonu są wyższe niż na przykład przy spawaniu czystego aluminium i znacznie wyższe niż przy spawaniu materiałów aluminiowo-magnezowych.
Ryzyko raka spowodowane spawaniem aluminium
Oprócz znacznego ryzyka stwarzanego przez tworzenie się tlenku glinu podczas spawania aluminium, ozon może mieć jeszcze gorszy wpływ na zdrowie spawacza. Ozon jest klasyfikowany jako rakotwórczy zgodnie z TRGS 905 [Przepisy techniczne dla substancji niebezpiecznych]. Ponieważ niebezpieczne substancje, które powstają podczas spawania materiałów aluminiowych, są objęte wartościami granicznymi, należy podjąć odpowiednie środki ochronne: odsysanie dymów spawalniczych i gazów.