Jak działa i co mierzy konduktometr?
Pomiaru przewodności roztworów elektrolitów można dokonać za pomocą mierników konduktancji zwanych konduktometrami. Przewodność elektrolitów zmienia się raz ze zmianą tężenia jonów, i właśnie pomiar tego parametru jest podstawą działania konduktometru. Zasada pomiaru opiera się na określeniu stężenia roztworu badanego w odniesieniu do wzorca. Konduktometry mogą być wykorzystywane np. do pomiaru zasolenia wody, do pomiaru zanieczyszczenia, w miareczkowaniu konduktometrycznym czy np. do określenia stopnia zużycia elektrycznych akumulatorów elektrolitycznych. W wysokosprawnej chromatografii cieczowej oraz w mikroelektroforezie kapilarnej wykorzystywane są konduktometryczne detektory. Miareczkowanie konduktometryczne jest to metoda, gdzie punkt końcowy miareczkowania określa się na podstawie zmiany przewodności.
Na rynku dostępne są modele przenośne konduktometrów oraz modele stacjonarne. Oczywiście modele stacjonarne mogą dokonać pomiaru ze znacznie większą dokładnością, natomiast są na znacznie droższe. Modele przenośne mogą być bardzo proste, niedrogie, które wynik pokazują w kilka chwil. Oczywiście zastosowanie modelu przenośnego, kieszonkowego jest obarczone znacznym błędem, natomiast zgrubny pomiar otrzymujemy bardzo szybko i w bardzo wygodnych terenowych warunkach. Niektóre z konduktometrów umożliwiają również pomiar innych parametrów jak np. TDS (Total Dissolved Solids – całkowita zawartość rozpuszczonych ciał stałych), zasolenie, pH.
Przewodność roztworu jest zależna od temperatury. Niektóre z konduktometrów posiadają wbudowany termometr, który umożliwia kompensację temperatury bezpośrednio podczas pomiaru. W przypadku bardzo prostych urządzeń, nieposiadających funkcji kompensacji temperatury istotne jest, aby w miarę możliwości pomiar wykonywany był w temperaturze, w której urządzenie zostało skalibrowane.
Budowa mierników laboratoryjnych opiera się zazwyczaj na czterech rozmieszczonych koncentryczne cylindrycznych elektrodach wykonanych z platyny. Przy wykorzystaniu prawa Ohma na podstawie odległości pomiędzy elektrodami oraz ich powierzchnią wyznacza się przewodnictwo.
W sondach konduktometrycznych wykorzystywanych w przemyśle ma zastosowanie metoda indukcyjna pomiaru, w której to wykorzystuje się dwie sprzężona indukcyjnie cewki – napędowa, która wytwarza pole magnetyczne i zasilana jest prądem o znanym napięciu oraz cewką wtórną.
Konduktometry wykorzystywane są w analizach laboratoryjnych, pomiarach wód (powierzchniowych, gruntowych, głębinowych, basenowych, akwarystyce), w przemyśle farmaceutycznym, przemyśle spożywczym i innych. Konduktometry wykorzystywane są w laboratoriach kontroli jakości przy produkcji np. detergentów, kosmetyków, klei, farb, lakierów i innych. W medycynie konduktometry można wykorzystać do pomiaru zawartości hematokrytu we krwi. Właściwie obecne nie ma dziedziny życia, w której niewykorzystywane były pomiary przewodności. Od pomiaru przewodności wielokrotnie zależy postęp procesu technologicznego.